- یادی از کاروانسراها، رباط ها و کاروانها در ایران
- مسکن و معماری روستائی گیلان نویسنده: کریستیان برونبرژه مترجم: علاءالدین گوشه گیر تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1370 - هندسه در معماری ایران نویسنده: زهره بزرگمهری تهران، سازمان ملی میراث حفاظت آثار باستانی ایران، 1360 - تخت جمشید نالیف: مهرداد بهار، سودابه دقیقی تهران، نشر چشمه، 1377، چاپ 5 - معماری ایران: پیروزی شکل و رنگ نویسنده: آرتور اپهام پوپ مترجم: کرامت الله افسر تهران، یساولی، 1366 - آشنایی با معماری اسلامی ایران نویسنده: محمد کریم پیرنیا تدوین: غلامحسین معماریان تهران، دانشگاه علم و صنعت ایران، 1371 چاپ 5: 1378 - تحقیق در معماری گذشته ایران نویسنده: محمد کریم پیرنیا تدوین: غلامحسین معماریان تهران، دانشگاه علم و صنعت ایران، 1378 - راه و رباط نویسنده: محمد کریم پیرنیا تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور، 1370 - شیوه های معماری ایرانی نویسنده: محمد کریم پیرنیا تدوین: غلامحسین معماریان تهران، موسسه نشر هنر اسلامی، 1369 - تاریخ معماری و شهرسازی ایران تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور، 1375 - تزئینات وابسته به معماری ایران در دوره اسلامی تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور، 1376 - معماری ایران 84 مقاله به قلم 33 پژوهشگر ایرانی گردآورنده: آسیه جوادی تهران، مصور، 1363 - درآمدی بر شناخت معماری روستائی ایران نویسنده: اکبر حاجی ابراهیم زرگر ویراستار: اصغر کریمی تهران، دانشگاه شهید بهشتی، مرکز چاپ و انتشارات، 1378 - خانه های اصفهان نویسنده: کامبیز حاجی قاسمی تهران، میراث فرهنگی کشور، 1377 - خانه های کاشان نویسنده: کامبیز حاجی قاسمی تهران، میراث فرهنگی کشور، 1375 - نقوش سردرهای خانه های تهران قدیم نویسنده: افسانه حاجی علیمحمدی تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1372 - دایرة المعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1378 - گنبد قابوس نویسنده: محمد دردی سلیمی تهران، محمد دردی سلیمی، 1372 - ابنیه عامیانه ایران نویسنده: رولاند راینر مترجم: نصرت الله وفائی کیش وین، گراتس، 1977 - معماری ایران در عصر پهلوی نویسنده: پرویز رجبی تهران، دانشگاه ملی، 1355 - سرزمین ما: مروری بر تاریخ معماری ایران نویسنده: عزت الله رکوعی تهران، نشر کیوان،1373 - احیای هنرهای از یاد رفته: مبانی معماری سنتی در ایران به روایت استاد حسین لرزاده تالیف مهناز رئیس زاده، حسین مخید تهران، مولی، مهندسین مشاور ماب، 1374 - معماری ایران: اجزای ساختمان با مصالح سنتی نویسنده: حسین زمرشیدی تهران، زمرد، 1374 - معماری ایران: مصالح شناسی نویسنده: حسین زمرشیدی تهران، زمرد، 1377
به طور کلی اتاق خواب مکانی دنج ، امن و خلوت جهت کسب انرژی و رسیدن به آرامش و آسایش بیشتر می باشد.
ادامه در ادامه مطلب
ادامه مطلب
1) اولین تأثیر مربوط به ذوق و سلیقه خود شخص بوده و سپس مواردی که در دروس مبانی و مقدمات طراحی آموخته ، خواهد توانست به او در بیان درست طرح و ایده و کانسپت طراحی شده کمک کند. 4) استفاده از فیگوری که خیلی پرداخت شده است بنا را تحت الشعاع قرار میدهد و هدف اصلی نشان دادن خود بناست و نباید عناصری دیگر، بیشتر از خود بنا به چشم بیاید . 5) خطوط را به طور مناسب انتخاب کنید . طوری که در هماهنگی کامل باهم باشند . البته بعضی وقتها ممکن است که برای تاکید برعنصری نسبت به سایر عنصرها خطوط متفاوتی را به کار ببرید . مثلاً در ترسیم کوه خطوط شکسته استفاده کنید ؛ در حالی که بقیه جاها خطوط منحنی انتخاب شده باشد.6) توجه داشته باشید که کنترل انرژیهای بصری شیت اصلی اساسی و مهم است و برای جلوگیری از فرار دید بیننده اهمیت حیاتی دارد . 7) تقسیم بندی مطالب ؛ می بایست به گونه ای باشد که موضوعات اصلی با تأکید بیشتری نمایانده شود . برای اینکار باید نقاطی از کادر را انتخاب کنید که انرژی بصری بیشتری دارند و مطلب اصلی شیت را در این نقاط بگذارید .8) عناصر محیطی مناسبی ؛ مانند : درخت ، سنگ ، کوه ، آب و ... را با ابعاد مناسب و در پلان اول قرار دهید . 9) با توضیحات مختصر و مفیدی که در جای مناسبی نوشته شده باشند ، کانسپت را معرفی کنید . 10) با استفاده از فلش و علامات راهنما در اندازه های مختلف راه های اصلی و فرعی را متمایز کنید . 11) سعی کنید از ابزارهای انتخاب شده برای راندو درست استفاده کنید .12) هنگام طراحی یک محیط و یا یک عنصر یک سری مفاهیم بنیادی هستند ؛ که اصطلاحاً کانسپت موضوع را تشکیل می دهند . فرض کنید میخواهید یک مجتمع آموزشی را طراحی کنید ؛ قبل از هر چیزی استحکام ، تعادل و سرعت انتقال فضا و عناصر راهنمای موضوع است که به ذهن میرسد ، بنابراین با استفاده از شکل هندسی کامل این استحکام را نشان بدهید و سپس کل مجموعه ی شیت را بر اساس حرکت همین اشکال طرح ریزی کنید. 13) گاهی اوقات ؛ خطوط افق و توپوگرافی و ... را به هم متصل کنید تا کل اجزای شیت با هم هماهنگ شوند .14) استفاده ازعناصر محيطي مثل فيگور انسان و درخت و ماشين متناسب با فضای طراحی شده در اسکیس و کروکی كه علاوه بر زيبايي مقياس را مشخص ميكنه و در بعضي شيت ها كاربري مكان را هم نشان ميدهد . 15) هنگام ترکیب بندی شیت ، همیشه یک وحدت بصری خاص داشته باشید . تا هم شیت هدفمند و بامعنی شده و هم باعث رنجش دید بینده نباشد . 16) برای ارائه ی بهتر ، زیبا و جذاب ؛ باید عناصر شیت را با استفاده از نزدیک هم قرار دادن عناصر مشابه ترکیب کنید. 17) عناصر را طوری باید در شیت بچینید که ، حس سنگینی یک طرف و حس سبکی در طرف دیگر به بیننده القا نشود .18) باید با استفاده از عناصر داخل شیت کادر شیت را مشخص کنید و تا حد امکان صرفاً از خط صاف استفاده نکنید. 19) باید یکی از عناصر شیت که دارای جزئیات بیشتری است ، به عنوان عنصر اصلی انتخاب کنید و بزرگتر و خواناتر از بقیه ی عناصر در شیت رسم شود .20) انتخاب عنوان مناسب و گویایی براي طرحتان و شيت كه معمولا بالاي شيت قرار ميگيرد . يادداشت اطلاعات مختصري از موضوع ار جمله تاريخچه . در فضاهاي خالي شيت نقد و بررسي و تحليل قرار گيرد . 21) معمولاً مشخصات دانشگاه ، دانشکده ، گروه ، استاد ، دانشجو ، ترم ، طرح ، عنوان شیت و مقیاس با اندازه ی مناسب در یک گوشه و یا گوشه های شیت قرار می گیرد .22) بايد خود اجزا ، كادر شيت را ببندند مقطع به دليل خط كلفت پائين به كادر بندي كمك ميكند.كروكي هم به بستن كادر كمك ميكند. 23) موضوع اصلي واضح تر كشيده شود. 24) از لحاظ بصري بهتر است عكس سمت چپ و نوشته سمت راست شيت باشد. 25) چشم فقط به يك سمت جلب نشود و روي شيت حركت كند. 26) فونت در شيت بايد هماهنگ با شكل مكان باشد. 27) نكته مهم اخر اين است كه در شيت بندي نبايد بترسيد و با جرات پيش برويد. 28) اولا محدوديتهاي سايت ايده هاي خوبي براي طراحي به ما ميدن كه اگه بتونيم اين ايده هارو به صورت كاملا شفاف و واضح(پرسپكتيو)در بياريم عالي ميشه ،تو كارا هم تا حدي معلومه 29) داده ها تونو فرض كنيد:مطالعات(بر رسي سايت،مطالعات پايه،تكميلي،تطبيقي،ايده ها،و نهايتا نتايج 30) در یک شیت¬ بندی باید تمام اجزا خوانا باشند .این بدان معناست که اطلاعات فنی شیت را نباید به خاطر گرافیک شیت ، رنگ¬های زیادی اجزا مختلف شیت ، کم بودن فضای شیتی که استفاده می¬ کنیم دچار ابهام کنیم . به عنوان مثال یک نمای فنی باید نمای معماری باشد تا صفحه پر از درخت¬ ها و آسمان رنگی ، و نباید نیمی از پلان داخل نیمی از پرسپکتیو شود . فقط به خاطر این¬ که از لحاظ گرافیک زیبا شود و اطلاعات معماری از بین برود . 31) کلاژ کردن اجزای شیت ممنوع است . در شیت نباید هر کدام از اجزا را بر روی کاغذی جدا ترسیم کنیم و بعد روی شیت بچسبانیم . بلکه باید در حین ترسیم هر کدام از اجزای روی آن ، آرام آرام و نیز پیوسته شود . به طوری که در اتمام کار حتی یکی از اجزای شیت را برداشت و یا جابه¬ جا کرد . 32) استفاده از کادر بندی شیت ممنوع است .اجزای شیت¬ ، کادر شیت را تعریف می¬ کنند ، اما کادربندی باعث می¬ شود تا شیت محدود و خشک شود . 33) اجزای شیت نباید مورب ترسیم شوند .مورب ترسیم کردن اجزای شیت ، به معنی خلاقیت در شیت¬ بندی نیست ، جز پلان که نسبت به شمال می¬ چرخد و یا مقطع ونما که می¬ توانیم در چهار طرف پلان ترسیم کنیم . 34) شیت¬ بندی خود به معنی پرزانته کار است و تنها ده درصد کل شیتی که شیت¬ بندی دارد با رنگ راندو گردد .رنگ کردن به معنی شیت¬ بندی نیست . در حقیقت یک شیت فنی و اصولی کم رنگ می¬شود تا وقت کمتری را بگیرد و تنها با شیت¬ بندی اصولی که خود نوعی گرافیک به وجود می¬ آورد که کمتر نیاز به رنگ باشد .35) نباید در یک شیت به اندازه ¬ی زیاد از متن و نوشته استفاده کرد . ( در حقیقت نباید معماری را توضیح داد بلکه معماری باید خود گویا باشد . )در شیت نوشتن کلید واژه ¬ها کافی است و در وسط شیت چیزی نباید نوشت . در اسکیس¬ های جمعی و گروهی حتی نوشتن عنوان شیت هم ضروری نیست . 36) از ترسیم درخت ، فیگور ، ماشین ، متن و … به صورت نیندیشیده شانسی و به منظور پرکردن شیت باید خودداری کرد .37) از ایجاد کلیشه و شیت بندی پرهیز کنید . در هر شیت بندی درباره موضوعات مختلف می¬توان یک خلاقیت جدید انجام داد . شیت¬ ها می¬ توانند عمودی و افقی بسته شوند و در یک شیت¬ می¬توان اصلا پرسپکتیو نداشت و یا اصلا اجزای دو بعدی نداشت . ولی شیت¬ بندی اصولی و درستی داشته باشند و .. 38) ابعاد شیت باید مستطیل طلایی باشد و بهتر است همیشه به رنگ سفید باشد . از به کار بردن شیت¬ های مثلثی ، دایره ، مربع و… که ذاتاً دارای تقارن و سکون هستند ، بپرهیزید . مستطیل طلایی دارای محور و نوع پویایی است و ابعاد مناسب برای ارائه یک اسکیس را دارد . 39) همزمان با ترسیم اجزای شیت ، آنها را راندو نکنید .این کار باعث می¬ شود تا همه اجزا را رنگ کرده و شیت بندی را نابود کنید و اول کل شیت را با هم ترسیم کنید و سپس تصمیم بگیرید که با کمترین میزان رنگ ، چگونه شیت را راندو کنید ، بدین گونه ، گاهی فقط زدن آسمان در یک شیت بندی کافی است . 40) استفاده از شکل های هندسی که با هم تلفیق شده اند به عنوان شیت کار که بسته به نوع شکل مقوا و بافت و رنگ آنها با هم فرق کند.41) استفاده از حالتی پیوسته به صورت اندام وار با چیدمان مختص به نوع مدارک و ترتیب مدارک. 42) ارتفاع عنوان شیت بیشتر از 2 یا 3 سانتی متر نشود. 43) تمرکز فونت روی یک قسمت نباشد (کار گوشه ای نباشد ) 44) داور نفهم نیست . 45) فونت ها یا کلا فارسی یا انگلیسی مکتوب شود ( ترجیحا فارسی ) 46) کف، بدنه و سقف است که کار معمار را به وجودمی آورد . 47) شاید یکی از مهمترین نکته هایی که باعث میشه یه کار برای ساخت قبول بشه نحوه ویژوال شدنش باشه.. 48) مشتری تا کار رو نبینه نمیتونه در موردش قضاوت کنه و ما وظیفه داریم کاری رو که به واقعیت نزدیکه بهش نشون بدیم! البته گاهی فقط کافیه کار زیبایی رو نشونش بدیم تا پروژه رو تائید کنه. 49) شیت بندی با اصول گرافیک باعث میشه چشم کارفرما نتونه تصویر دقیقی از نتیجه رو ببینه و این برای ما یک برد محسوب میشه.. 50) یه جنس یا عکس رو انتخاب کنین و روش این کار کنین تا بیننده رو وادار کنین چیزیو که شما میخواین ببینه.. نه چیزی که هست... 51) زاویه دید مناسبی در پرسپکتیو انتخاب کنید . ديد پرسپكتيوي خوبي داشته باشد. اندازه و محل پرسپكتيو اصلي خيلي مهم است. 52) تاثیر عناصر عمودی و افقی خطوط پرسپکتیو را بر کل کادر در نظر بگیرید .53) انتخاب نما و مقطع ؛ باید به گونه ای باشد که اطلاعات و جزئیات نهانی بیشتری را در اختیار ما بگذارد. 54) در برخی مواقع ؛ مقطع به عنوان خط زمین انتخاب می شود و عاملی برای بستن کادر میگردد و نیز سنگینی کادر برآن قرار می گیرد . 55) محل مقطع را روی پلان نشان بدهید .56) محلی که کروکی اش زده شده ، طوری مشخص شود که به بستن کادر کمک کند . 57) انتخاب محل مناسب براي مقطع زدن: مقطع را از جايي ميزنيم كه اطلاعات بيشتري به بيننده بدهد.
• ديد پرنده • داخلی • رسیدن به بنا • حجم کلی(که خیلی کوچک در گوشه ی کار استفاده شود ) 59) فلش خط مقطع در پلان زده شود. مقطع معمولا از پله رد مي شود.60) site plan آدرس شهري : راه هاي اصلي و فرعي با فلش مشخص بشوند . 61) پلان در جهت شمال زده شود وعلامت شمال در نقشه باشد در شيت هايي كه چند پلان دارند نبايد در فاصله نزديك هم قرار گيرد. 62) وجود سايه در پرسپكتيو خيلي مهم است.63) اگه از ماكتتونم عكس 3 بعدي داشته باشين عالي ميشه 64) اطراف پرسپکتیوهای شیت باید در حد مسیر پیاده و سواره و چگونگی دسترسی¬ ها طراحی شود .اطراف پرسپکتیوها نباید خالی بماند ، زیرا یکی از ابزارهای اتصال شیت به هم ، ترسیم و طراحی سایت اطراف پرسپکتیوها است که بسیار مهم هستند . 65) در شیت نباید اجزا و اطلاعات تکراری داشته باشیم . به عنوان مثال وقتی یک پرسپکتیو پرنده ، نمای یک وجه را نشان می¬دهد ، دیگر نیازی به ترسیم نمای دوبعدی و جداگانه از آن وجه نیست و… 66) اگر در شیت چند پلان داشته باشیم ، نباید آن¬ها را نزدیک هم ترسیم کنیم . اگر پلان¬ ها را نزدیک هم ترسیم کنیم ، یک پلان به نظر می¬ آیند . بنابراین باید بین پلان¬ ها فاصله باشد . در این فاصله می¬تواند یک نما یا مقطع قرار گیرد . از قرار دادن پرسپکتیو مابین دو پلان خودداری کنید ، زیرا هم جنس نیستند 67) اگر در شیت چند مقطع و نما داشته باشیم باید آن¬ها را با نظمی خاص و مرتب در شیت قرار دهیم . مثلا همه نماها در یک ستون زیر هم ویا همگی بر روی یک خط برش زمین قرار گیرند . 68) می شه از رنگ شیت شروع کرد . بهتره رنگ شیت هایی که انتخاب می کنید خنثی باشه مثلا کرم یا خاکستری روشن .... چون پر کردنش راحت تره و جاهای خالی کمتر توی چشم می زنند .69) اگه تا حالا با شیت های سفید کار کرده باشید می بینید چقدر جای خالیش تو چشمه برای رنگ مقوا دقت داشته باشید که ماژیک چه اثری روی ان دارد . 70) اگر بتونيم با كمك راندو و يا تكه هاي مقواي شيت كاري كنيم كه چشم روي شيت حركت كنه خيلي خوبه ، يعني كسي كه به كار نگاه ميكنه توجهش فقط به يه قسمت خاص جلب نشه.71) استفاده از کارتونها و مقواهای بافت دار با ترکیب رنگ سنگین .. مثل سیاه و قرمز یا سیاه و قهوه ای یا ساه و آبی تیره موجب بالا بردن سطح کار از لحاظ زمینه و گرافیک کار میشه. 72) در زمینه سیاه استفاده از غلط گیر مدادی با پاستیل سفید یا گچی به عنوان کشیدن خطوط راهنما و فلش ها و علامات گرافیکی برای ریتم دادن به شیت بندی ... 73) غیر از پلان ( به دلیل نشان دادن جهت شمال ) اجازه ی چرخاندن سایر عناصر شیت از قبیل نما – برش _ پرسپکتیو را نداریم . 74) شیت بندی یه جور بازی با عناصر داخلشه که باید اونقدر اونارو جابه جا کنیم تا به فرم ایده آل برسه فقط برای این کار نباید بترسیم و از جابه جا کردن احساس شک کنی فقط جابه جا کنید. 75) سعی کنید پرسپکتیوتونو تو کار گسترش بدید یعنی تو راندو با استفاده از اون فضاهای خالیه شیتتونو پر کنید. 76) شیتهای معماری میتوانند با نرم افزارهای مرتبط با معماری ارائه شوند.نرم افزار هایی مانند اتوکد،آرشیکد،اسکچ آپ،فتوشاپ و یا تری دی استودیو مکس و پاور پوینت (این نرم افزار ها متداولترین ها هستند و نرم افزار هایی رویت یا راینو و ... نرم افزارهای دیگیری هستند که میتوان برای تهیه و ارائه شیت های معماری از آنها استفاده کرد) 77) معمولا روند به این ترتیب است که ابتدا نقشه ها با نرم افزار هایی مانند اتوکد یا آرشیکد یا رویت (Revit)بصورت دوبعدی رسم میشوند و سپس با کمک تری دی مکس یا اسکچ آپ حجم نیز طراحی و ایجاد میشود ( البته اتوکد و آرشیکد و ریت هم خود قابلیت سه بعدی سازی دارند ). 78) از همه نرم افزارها نقشه ها را خروجی Jpeg یا JPG میگیرند و سپس در فتوشاپ شیت نهایی طراحی میشود و روی مقوا پلات گرفته میشود.79) در ارائه نهایی شیت ها با فتوشاپ میتوان از عکسهایی که از ماکت گرفته میشود نیز استفاده نمود. 80) ترکیب رنگی شیت های ارائه ،افکت ها ، نوع چیدمان عکسها در شیت و ... یک امر کاملا سلیقه ایست که به تجربه طراح شیت هم بسیار وابسته است.
• ارائه دستی • ارائه کامپوتری • ترکیبی از دو شیوه ارائه دستی و کامپیوتری ارائه دستی : در این شیوه کلیه نقشه های آماده برای ارائه ، روی مقوای ارائه مجددا ترسیم میشوند (قبل از ترسیم باید برای نحوه چیدمان شیت تصمیم گیری شود !) و سپس با استفاده از تکنیک های مختلف راندو ، آنها را راندو میکنیم. 82) میتوان شیت را سیاه و سفید یا رنگی راندو کرد.83) برای ترسیم نقشه ها روی مقوا میتوان از روان نویس های نوک نمدی استفاده نمود.و سپس به راندو پرداخت. 84) گاهی برای جلوه دادن به شیت در پلان های ترسیم شده درون ضخامت دیوار را با هاشور سیاه میکنیم و همینطور از هاشورهای کفسازی در اطراف پلان ها استفاده میکنیم. 85) برخی ابزارهای رایج راندو عبارتند از : ماژیک، آبرنگ، مداد رنگی، آب مرکب یا رنگهای اکولین که هرکدام با تکنیک خاص خود اجرا میشوند86) میتوان از رنگهای مختلف مقوا استفاده نمود و برای ارائه نقشه ها روی رنگهای تیره از روان نویس یا کاربن سفید استفاده کرد. 87) حتما در ارائه پلانها و نماها و پرسپکتیو از سایه استفاده کنیم.88) در اطراف پرسپکتیو بنا حتما تا حدودی محیط اطراف ولو در حد نشان دادن کفسازی ترسیم شود و به ترسیم بنا(حجم)بدون کف بسنده نکنیم.بهتر است از پرسناژ برای درک بهتر مقیاس و همچنین درختان و بافت گیاهی استفاده کنیم. 89) حتما با فونت های خوانا هرکدام از نقشه های درون شیت معرفی شوند. 90) باید دقت کنید که طراحی شیت یک کار سلیقه ای و صد درصد تجربیست و به خلاقیت و میزان تبحر طراح بستگی دارد . 91) متبحر شدن در زمینه طراحی شیت جز با تمرین فراوان و دیدن نمونه های متعدد میسر نخواهد بود. منبع:طرح معماری دو
فرم شهر ماهیتی ترکیبی و سه بعدی دارد که نه تنها در سطح، بلکه در حجم نیز تجسم مییابد. کوچکترین اجزا و عناصر این ترکیب در چارچوب عناصر مصنوع انسان، ساختمان ها، شبکه راه ها، فضاهای باز و تاسیسات شهری هستند.
طرح موضوع شکل یا فرم شهری پایدار، عمدتا مربوط به دهه 1990 و زمان برگزاری کنفرانس ریو در برزیل در سال 1992 است که به تدوین و تصویب قطعنامه زمین انجامید. شهرهایی چون رم، بارسلون، پاریس، آمستردام، لندن و... که بیشترین سرزندگی و روحیه فعالیت شهری و تعاملات اجتماعی و جذب توریست را دارند و در عین حال کمترین مصرف سوختهای فسیلی برای مصارف وسایط نقلیه موتوری و حمل و نقل را دارا هستند، از نمونه شهرهای فشردهاند. شهرهای حومه گسترده آمریکا و استرالیا از جمله شهرهای گسترده هستند زیرا که در این کشورها زمین و استفاده از آن با محدودیتی روبه رو نیست. اما وقتی از شهرهای سبز، پایدار یا پیشرو صحبت میشود، معمولاً همه نگاهها به پورتلند، آمستردام یا سان فرانسیسکو یا شهرهایی که به فناوری اطلاعات اهمیت زیادی میدهند مانند ابوظبی دوخته میشود. در حالی که امروزه همه شهرها توجه به محیط زیست را برای بهبود وضعیت اقتصادی یا حتی توریسم شهرهای خود سرلوحه کارهای خود قرار داده اند، اما بعضی از آنها از بقیه جلوترند. امروزه شهرداران سعی میکنند در موضوعات مربوط به مبحث پایداری از یکدیگر پیشی بگیرند. در سراسر جهان شهرهای زیادی هستند که توسط دولتهای محلی مسئولیت پذیر اداره میشوند. این دولتها به چیزهایی مانند فضای سبز یا دوچرخه سواری و حتی سیستمهای حمل و نقل دوستدار محیط زیست توجه میکنند. در ادامه به 5 شهر جدیدی که میتوان مدیریت آینده نگرانه و توجه فعالان اجتماعی آنها را به موضوع پایداری مشاهده کرد، اشاره شده است: آدلاید - استرالیا سال 2011 با سیلابها و خشکسالیهایش سال سختی برای استرالیا بود. اما آدلاید توانست در این سال تبدیل به بستر ساختمانسازی سبز و انرژی پاک شود. این شهر نزدیک به 30 سال است که برنامهای برای بهبود کیفیت شهروندانش دارد. آدلاید میخواهد با برگزاری کنفرانس دوچرخهسواری نشان دهد که به حمل و نقل پاک توجه خاصی دارد. همچنین آنها استراتژی طراحی یکپارچه خود را از ماه ژوئن سال جاری بهره برداری خواهند کرد. بلگراد - صربستان پایتخت صربستان معروف به برخورداری از پرنشاطترین زندگیهای شبانه در میان شهرهای اروپا است، اما در حالی که این کشور برای یکپارچه شدن با اتحادیه اروپا تلاش میکند فعالان اجتماعی این شهر به دنبال تلاش برای پیدا کردن روشهایی برای کنترل زباله ها و ملزم کردن دولت به پیگیری روشهای کشاورزی پایدار هستند. همچنین آنها تلاش میکنند تا وضع ساختمانهای این شهر را که اکثر آنها پیش از سال 1980 بنا شدهاند را ساماندهی کنند. برازیلیا - برزیل در حالی که برزیل تلاش میکند تا به جایگاه ششمین قدرت اقتصادی دنیا دست پیدا کند، برازیلیا با آن ساختمانهای ناهمگون و بلند مرتبهاش در حال تبدیل شدن به جایی بهتر برای زندگی است. دیگر شهروندان مجبور نیستند آخر هفتهها از ازدحام و شلوغی به ریودژانیرو پناه ببرند و این شهر با وجود سازمانهایی مانند (URBENVIRON) و پروژههای کوچک و بزرگ در سراسر شهر که ساختمانسازی سبز را الگوی فعالیت خود قرار دادهاند، به یک شهر پیشرو تبدیل شده است. ناپل - ایتالیا در حالی که رم پایتخت کشور ایتالیا در سال 2011 در آتش سیاست میسوخت، ناپل با بحران زبالهها مواجه شده بود. فعالان اجتماعی این شهر ابزارهای رسانهای جدید و سیستمهای هماهنگی اجتماعی قدیمی را برای پاکسازی شهرهای خود توسط شهروندان و اشتغالزایی به کار گرفتند. اجتماعات عظیم شهروندان داوطلب برای کمک به پاکسازی شهر و ایجاد گروههایی کوچک اما تاثیرگذار که میخواهند آبروی شهر را بازگردانند، مثال زدنی است. به پاس موفقیت این تلاشها آنها سال 2012 میزبان چندین برنامه بزرگ بینالمللی مانند نشست شهروندی سازمان ملل هستند. آکرا - غنا آکرا پایتخت غنا مانند دیگر همتایان آفریقاییاش به دنبال ایجاد توازن در رشد اقتصادی و توسعه پایدار است، اکرا سال 2011 توانست جذابترین شهر فعال در زمینه پایداری در میان شهرهای آفریقایی باشد. این شهر با بکار گرفتن فناوریهای نوین ارتباطی و اجرای راهکارهای جدید اقتصادی حالا در قله مراکز اقتصادی آفریقا به عنوان شهری سبز است. اکرا این موفقیت خود را با کمک سازمانهای مردم نهاد محلی و دفاتر منطقه ای وابسته به سازمانهای بینالمللی و شرکتهای بزرگ مخابراتی کسب کرده است که توانستند بهترین مسئولیت پذیری را در بین جامعه مردمی این شهر ایجاد کنند. منبع: همشهری آنلاین
عناصر طراحی نیز در معماری ایرانی از قدمتی ۳ هزار ساله برخوردار است. این عناصر از تالار گوردخمهها گرفته تا سقف چهارطاقیها و چهارایوانیها همواره در دورانهای مختلف حضور داشته و تاثیرگذاری خود را در زندگی امروز نیز حفظ كردهاند. در واقع معماری ایرانی دارای استمراری بوده كه هر چند بارها بر اثر كشمكشهای داخلی و هجومهای خارجی دستخوش فترت یا انحراف موقتی شده، با این همه به سبكی دست یافت كه با هیچ سبك دیگری اشتباه نمیشود. در ایران معماری آثار تاریخی در عین اینكه دارای مفهوم و هدف دینی و آیینی است، مانند سایر نقاط جهان وابسته به عواملی چون اقلیم، مصالح موجود، فرهنگ منطقه، فرهنگ همسایه، دین و آیین و باور و بانی بناست.
درون گرایی یكی از باورهای مردم ایران زندگی شخصی و حرمت آن بوده كه این امر به گونهای معماری ایران را درونگرا ساخته است. معماران ایرانی با ساماندهی اندامهای ساختمان در گرداگرد یك یا چند میانسرا، ساختمان را از جهان بیرون جدا میكردند و تنها یك هشتی این دو را به هم پیوند میداد. مردم محوری مردممحوری به معنای رعایت تناسب میان اندامهای ساختمانی با اندامهای انسان و توجه به نیازهای او در كار ساختمانسازی است. در ایران هم مثل مكانهای دیگر، معماری هنری وابسته به زندگی است. معمار ایرانی بلندای درگاه را به اندازه بالای مردم میگرفته و روزن و روشندان را چنان میآراسته كه فروغ خورشید و پرتو ماه را به اندازه دلخواه به درون سرا میآورد. پهنای اتاق خواب به اندازه یك بستر است و افراز طاقچه به اندازهای است كه نشسته و ایستاده به آسانی در دسترس باشد و از طرفی تالار كه مخصوص مهمان است به اندازهای پهناور و باشكوه بوده كه شایسته پذیرایی باشد. خودبسندگی معماران ایرانی تلاش میكردند مصالح مورد نیاز خود را از نزدیكترین نقاط ممكن بهدست آورند و ساختمانها را چنان میساختند كه نیازمند به مصالح جاهای دیگر نباشد و تنها به خود اكتفا كنند. به این ترتیب كار ساختوساز با شتاب بیشتری انجام میشد و ساختمان با طبیعت پیرامون خود سازگارتر بود و هنگام بازسازی و نوسازی نیز همیشه مصالح در دسترس است. نیارش نیارش به دانش ایستایی، فن ساختمان و مصالحشناسی گفته میشود. معماران به نیارش ساختمان بسیار توجه میكردند و آن را از زیبایی جدا نمیدانستند. آنها به تجربه به اندازههایی برای پوششها و دهانهها و جرزها دست یافته بودند كه همه بر پایه نیارش به دست آمده بود. بناهای تاریخی ایران را بر اساس سبك معماری میتوان به صورت زیر دستهبندی كرد: پیش از پارسی، پارسی، پارتی، خراسانی، رازی، آذری و اصفهانی. در این تقسیمبندی چهار شیوه خراسانی، رازی، آذری و اصفهانی از شیوههای دوران اسلامی هستند و به دنبال دگرگونیهای پس از آمدن اسلام به ایران پدیدار شدند. معماری پیش از پارسی محوطه قدیمی زاغه در دشت قزوین، تپه سیلك كاشان، معبد چغازنبیل مربوط به دوران عیلامیان، تپه هگمتانه و نوشیجان تپه در استان همدان از نمونههای این معماری هستند. نمونه دیگر این دوران، معماری مادی استودانها است كه برخی از آنها را در دكان داوود در نزدیكی سرپل ذهاب، در فخریك كردستان و... میتوان مشاهده كرد. معماری پارسی محوطه تاریخی پاسارگاد به علاوه آرامگاه كوروش، كاخ آپادانا در شوش، مجموعه كاخهای تختجمشید و آرامگاههای واقع در نقش رستم از نمونههای معماریهای این سبك هستند. شیوه معماری پارسی، نخستین شیوه معماری ایران است كه روزگار هخامنشیان تا حمله اسكندر به ایران را در بر میگیرد. در این معماری، بیشتر از آنكه بتوانیم به یك سبك خاص اشاره كنیم میتوانیم توانایی و هنر ایرانی را در تقلید درست و هماهنگی میان سبكهای مختلف ارزیابی نماییم. در حقیقت بنیاد شیوه پارسی از همان ساختمانهای ساده كه در سرزمینهای غرب و شمال غرب ایران و دیگر جاها بوده برگرفته شده است اما پدیده تازهای كه با گسترش فرمانروایی پارسها روی میدهد، همكاری هنرمندان مختلف از سرزمینهای گوناگون است. علاوه بر نمونههایی كه به عنوان معماری پارسی ذكر شد میتوان به الگوی چهارباغ اشاره كرد كه یكی از ماندگارترین ابداعات هخامنشیان در عرصه طراحی است كه در پاسارگاد پا به منصه ظهور گذاشت و ادامه یافت. معماری پارتی معبد آناهیتا در كنگاور، كوه خواجه در سیستان، آتشكده فیروزآباد، بازه هور در نزدیكی نیشابور، كاخ سروستان و كاخ قصر شیرین از نمونههای معدود این سبك معماری در داخل ایران به حساب میآیند. طاق كسری در نزدیكی بغداد، كاخ الحضرا، مجموعه فسا و كاخ آشور از نمونههای این سبك معماری هستند كه خارج از مرز جغرافیایی ایران امروزی قرار دارند. شاید بتوان گفت آنچه كه ما معماری پارتی مینامیم، نه معماری یونانی است و نه معماری هخامنشی. در این دوران معماران به نوآوری بزرگی در طول تاریخ بشری دست یافتند كه همان پوششهای طاقی در دهانههای بزرگ و گنبدها در زمینه چهارگوش است. شیوه خراسانی مسجد جامع فهرج، تاریخانه دامغان؛ مسجد جامع اصفهان؛ مسجد جامع اردستان؛ مسجد جامع نایین و مسجد جامع نیریز از مثالهای این شیوه معماری هستند. یكی از نمونههای ساختمانهایی كه در شیوه خراسانی پدیدار شد و در معماری ایران جایگاه ارجمندی پیدا كرد، مسجد است. از ویژگیهای این شیوه سادگی بسیار در طراحی؛ پرهیز از بیهودگی؛ مردممحوری و بهرهگیری از مصالح بومی است. شیوه رازی گنبد قابوس، مسجد جامع اصفهان (آغاز طرح چهارایوانی)؛ مسجد جامع زواره؛ مسجد جامع اردستان (افزودهها)؛ گنبد سرخ مراغه؛ رباط شرف؛ برجهای خرقان و مقبره امیر اسماعیل سامانی در بخارا با این شیوه بنا شدهاند. شیوه معماری رازی همه ویژگیهای خوب شیوههای پیشین را به بهترین گونه داراست. نغزكاری شیوه پارسی، شكوه شیوه پارتی و ریزهكاری شیوه خراسانی در شیوه معماری رازی با هم میپیوندند. شیوه آذری گنبد سلطانیه، مسجد علیشاه تبریز، مسجد جامع ورامین، مسجد جامع یزد، مسجد گوهرشاد، مسجد میرچقماق یزد، مسجد بیبی خانم سمرقند، گور امیر سمرقند و مسجد كبود تبریز از بناهایی به سبك معماری آذری هستند. سرزمین آذربایجان در معماری ایران در رده نخست اهمیت جای دارد، چراكه سه شیوه معماری ایران یعنی پارسی، آذری و اصفهانی از آنجا سرچشمه گرفته و به سراسر كشور رسیده است. در این شیوه معماری بیشتر از هندسه در طراحی استفاده میكردند و به این سبب گوناگونی طرحها در این شیوه بیشتر از همه است. ساختمانهایی كه در این شیوه ساخته میشدند، همچون گنبد سلطانیه و مسجد علیشاه تبریز از اندازههای شاهانه برخوردار بودند. شیوه اصفهانی مسجد امام اصفهان، مسجد شیخ لطفالله، مدرسه خان شیراز، مجموعه گنجعلیخان كرمان، كاخ چهلستون، هشت بهشت، مدرسه چهارباغ اصفهان، مدرسه امام كاشان و مدرسه آقا بزرگ كاشان از نمونههای این شیوه معماری به شمار میروند. خاستگاه این شیوه اصفهان نبوده ولی در اصفهان رشد كرده و بهترین نمونههای آن در این شهر ساخته شدهاند. این شیوه كمی پیش از روی كارآمدن صفویان از زمان قرهقویونلوها آغاز شده و در پایان روزگار محمدشاه قاجار، دوره نخست آن به پایان میرسد. دوره دوم آن زمان انحطاط این شیوه است كه در واقع از زمان افشاریان آغاز و در زمان زندیان دنبال شد ولی انحطاط كامل آن از زمان محمدشاه آغاز شد و در دگرگونیهای معماری تهران و شهرهای نزدیك به آن آشكار شد و از آن پس دیگر شیوهای جانشین شیوه اصفهانی نشد.
مصالحى که در ایجاد بناهاى ایرانی بکار مى رفته متنوع است. هدف از تشریح مصالح سنتى این است که اولاً با فرهنگ و سابقه این مصالح که امروزه بطور مؤثر در ساختمان هاى مورد استفاده است آشنا شویم و نحوه تهیه آن را بدانیم. این مصالح عبارتند از: خشت، آجر، آهک، گچ، سنگ، چوب، خاک، ماسه، ملات، قیر، فلز، رنگ، شیشه.
آجر مهم ترین مصالح ساختمانى در ایران، قبل و بعد از اسلام آجر بوده است. این آجرها معمولاً به شکل مربع است. از آجر در تزئین بنا نیز استفاده مى شد و از اوایل اسلام تا دوره تیمورى تزئین بیشتر بناها با آجرکارى است. آجرهاى پخته به رنگ هاى قرمز و قرمز تیره، زرد کمرنگ ساخته مى شده و در بخش هاى مختلف بنا بکار مى رفته است. مسجد جامع اصفهان، مسجد جامع اردستان، مسجد کبیر یزد و حمام گنجعلى خان کرمان و … نمونه هایى از هنر آجرکارى در دوره هاى مختلف تاریخى هستند. آجر نوعى مصالح مصنوعى است که از ترکیب خاک و آب به روش سنتى بدست مى آید و بعد در کوره پخته مى شود. از این مصالح در جزر، پایه، قوس ها، ستون ها، دیوار سازى ها، پوشش طاق ها و گنبدها، کف پوش ها و بسیارى موارد دیگر استفاده مى شود. آجرهاى نما در انواع آجر نیم گرد، آجر قاشقی، کله گنجشکی، دندان موشی، شش ضلعى و … بکار مى روند. آهک آهک فرآورده اى است که پیش از پیدایش تاریخ، توسط بشر شناخته شده بوده است. گفته مى شود روش پختن آهک را یونانى ها از ایرانیان و رومیان از یونانى ها آموختند. از ملات آهک در پى سازى و کرسى چینى و دیوارسازى در بناهاى قدیمى بکار رفته است. امروزه نیز آهک یکى از مصالح مفید و موثر در ساختمان است. برخى سنگ هاى آهکى را در پوشش کف، ازاره، پله ها و نماها بکار مى برند و برخى براى ملات پخته شده و مصرف مى شوند. خاک خاک داراى انواعى است و خاک رس نوع مرغوب آن است که در سفالگرى استفاده مى شود. بهترین خاک رس به رنگ قرمز و عارى از ناخالصى است که به آن خاک چینى مى گویند. بطورکلى خاک هایى که بیش از ۵٠ درصدشان خاک رس باشد، خاک هاى پرمایه اند. اگر ۵٠ درصد وزنشان رس داشته باشند خاک هاى خالص و اگر کمتر از این مقدار یعنى بین ٣٠ تا ٣۵ درصد مقدار وزن خاک، خاک رس باشد، خاک هاى کم مایه اند. ماسه ماسه از مصالحى است که بصورت ترکیب با آهک بعنوان ملاتى مقاوم در پى سازى هاى آجرى و سایر کارها استفاده مى شود. ماسه بشکل مستقیم قدمتى ٣٠٠٠ ساله دارد. ماسه گاه بطور طبیعى وجود دارد و گاه به روش مصنوعى از طریق خرد کردن سنگ گرانیت – سنگ آهک متراکم و دیگر سنگ هاى متراکم بدست مى آید. ملات ملات مواد خمیرى و چسبنده اى است که جهت اتصال رج ها به یکدیگر و براى بوجود آوردن جسم واحدى از اسکلت و استخوان بندى ساختمان بکار مى رود. بطورکلى مقاومت ملات به وضع اقلیم، مکان و محیط و نوع ساختمان بستگى کامل دارد. کاربرد ملات ها با پیدایش معمارى سنتى کاملًا همراه بوده است. ملات ها انواعى مثل ملات گِل، ملات کاهگل، ملات ریگ، ملات گچ و خاک، ملات گچ، ملات گل آهک، ملات ماسه آهک، ملات ساروج، ملات ماسه سیمان و ملات باتارد دارد. گچ از دیگر مصالح ساختمانى گچ مى باشد که در تمامى ادوار در معمارى استفاده شده است. بدلیل ارزانى و زود سفت شدن، کاربردهاى متعددى داشته است. در آثار بدست آمده از اکتشاف سده سیزدهم در هزاره اول قبل از میلاد در معبد شاهان ایلامى در بناى چغازنبیل در هفت تپه خوزستان، وجود ملات گچ و کاربرد آن باعث ساخت و استقرار قوس هاى سهمى شده است و در برخى بناهاى تخت جمشید نیز در پوشش قوسى کانال ها بیادگار مانده است. در دوره ساسانى نیز ملات گچ در اسکلت سازى بناها و نماسازى کاربرد فراوان داشته است. این ملات از اجزاء لاینفک و مصالح مهم ساختمانى از روزگار باستان تا امروز بوده است. کاشى استفاده از کاشى براى تزئین و استحکام بخشیدن به بناها از دوره سلجوقى آغاز شد و در قرون متمادى بویژه دوره تیمورى و صفوى به اوج خود رسید. کاشى نقش عمده اى در تزئین بناهاى دوره اسلامى داشت. خشت از دیگر مصالح ساختمانى معمول در معمارى ایران خشت است. در دوره اسلامى یا تمامى بنا از خشت بوده یا بخشى از دیوارها و بقیه از آجر بوده است. از بناهاى خشتى بدلیل مقاومت کم در مقابل عوامل طبیعی، چیز زیادى باقى نمانده است. سنگ در معمارى اسلامى از سنگ در شالوده بنا، فرش کردن کف و تزئین بنا استفاده مى شد. استفاده از سنگ اهمیت ویژه اى داشته و نیز براى ساختن کتیبه ها سنگ هاى گوناگونى به کار مى رفته و تراشیده یا حجارى مى شده است. استفاده از سنگ در ادوار باستان به مراتب بیش از آجر بوده است. بناهاى تخت جمشید بویژه تالار صد ستون که متعلق به سده پنجم قبل از میلاد است، با سنگ هایى در ابعاد بزرگ بر روى یکدیگر ساخته شده و ستون هاى بلند همراه با سرستون ها ساخته شده است. این بنا از زیباترین انواع حجارى و همچنین پیکرتراشى ها برخوردار بوده و این بناى عظیم در شمار ارزنده ترین آثار معمارى جهان مى شناسند. همینطور معبد زرتش در نقس رستم نیز از آثار باارزش سنگى است. در دوره هاى بعد نیز از سنگ در ساختن بناها استفاده فراوان شده است. از سنگ مرمر شفاف نیز به عنوان شیشه در شبستان هاى زمستانى مثل مسجد جامع اصفهان و مسجد جامع یزد و حمام گنجعلى خان کرمان استفاده شده است. در سال هاى اخیر نیز از سنگ در نماسازى ها به اشکال مختلف استفاده شده است و نیز براى کف پوش ها، پله ها و بسیارى دیگر از موارد نیز کاربرد دارد. چوب استفاده از چوب از ویژگى هاى معمارى اسلامى است، که در ناحیه گیلان و مازندران بیشتر رایج است. از چوب براى ساختن در و پنجره، صندوق هاى ضریح، ستون ها و تیر سقف، چارچوب و … استفاده مى شده. از چوب علاوه بر اسکلت سازی، در تزئین بنا نیز استفاده مى شده است. چوب و فرآورده هاى آن در بناهاى صد سال اخیر به عنوان مصالحى مؤثر در ستون هاى چوبی، پوشش هاى سقفى دوجداره، و بخش هاى دیگر بکار رفته است. امروزه از چوب براى کف سازى هاى پارکت، قاب سازى هاى سقف، دکورسازى ها و کابینت هاى چوبی، درهاى چوبى با روکش هاى زیبا بهره گرفته مى شود. بطورکلى پس از سنگ، آجر، گچ و آهک چوب نیز از مصالح بسیار مؤثر در ساختمان سازى مى باشد. قیر قیر به چهار نوع وجود دارد: قیر معدنی، قیر نفتی، قیر محلول در اب و امولاسیون. به نظر مى رسد که قیر واژه اى بابلى و یا ایلامى است. در بابل از این مصالح براى ملات به جهت پیوند رج هاى سنگ لاشه و آجرچینى استفاده مى شده است. در آثار بین النهرین نیز کاربرد این مصالح تأیید شده است. در بناهاى ایران باستان از قیر براى اندود روى ستون هاى چوبى و اندود برخى نماها و عایق بندى بدنه کشتى ها استفاده مى شده است. از قیر در کشورهاى دیگر که منابع طبیعى آن را دارند، نهایت استفاده مى شود. قیر محلول و امولاسیون در ایران هزینه زیادى دارد و با سختى تهیه مى شود و جزو مصالح سنتى نیستند. فلز کاربرد فلز فولاد در بناهاى دوران هخامنشى فراوان بوده است. در بناهاى دوره صفوى نیز از فولاد به شکل آهنگرى جهت کلاف بندى استفاده مى شده است. در دوره قاجاریه کاربرد فولاد جهت رکابى ها در اسکلت چوبى و کلاف بندى ها بخصوص شیروانى سازى مورد توجه بوده است. در دوران معاصر نیز فولاد در ساختمان از عناصر مهم بناست و کاربردهاى مختلفى دارد. رنگ رنگ و رنگ سازى در زیباسازى بنا انجام مى شود. در دوره هاى قبل از تاریخ و هزاره هاى چهارم و سوم براى تزئین انسان ها و وسایل زندگى و نیز رنگ آمیزى دیواره اتاق ها از رنگ ها استفاده مى شده است. در دوره هخامنشى علاوه بر رنگ آمیزى سطوح بنا در کف سازى ها نیز از مصالح رنگین استفاده شده است. نمونه هایى از اندود ماسه آهک همراه با پوکه آجر خرد شده و رنگ اُخرا به شکل ملاتى رنگین در کف سازى کاخ داریوش بیادگار مانده است. در دوران اشکانى و بویژه دوره ساسانى از رنگ براى رنگ آمیزى بر سطوح اندودها و نقاشى از صورت نگاره و موارد دیگر نهایت استفاده مى شده است. در ادوار مختلف اسلامى از رنگ در زیباسازى داخل بناها استفاده شده است. از آغاز دوره تیمورى تا هنر صفوى از رنگ هاى معدنى در کاشى سازى و نقاشى روى گچ کارى و نیز قالى بافى و نساجى و قلم کارى و هنرها و حرفه هاى دیگر از رنگ استفاده هاى فراوانى شده است. در دوره زندیه از رنگ هاى معدنى در نقاشى بناها بخصوص در اتاق ها و تالارهاى ارگ کریم خانى و موزه پارس و نیز در حمام ها استفاده فراوان شده است. در دوره قاجاریه انواع نقاشى هاى ترئینى به شکل گل و گیاه و یا تصویرسازى روى گچ کاری، قاب سازى هاى سقف و نقاشى بر سطح زیر و رو آینه و گچ برى و بسیارى دیگر به وجود آمد که بعضى از آنها منحصر به فرد مى باشد. امروزه نقاشى و رنگ آمیزى از آخرین کارهاى اجرایى یک بناست. شیشه طى کاوش هاى باستان شناسى سال هاى اخیر و نیز از بناهاى باقیمانده، در ادوار اسلامی، برمى آید که شیشه هاى الوان براى تأمین روشنایى و تزئین در و پنجره و قالب هاى گنبدخانه ها و شبستان ها استفاده مى شده است. در زیگورات چغازنبیل مربوط به تمدن ایلامى در هزاره اول قبل از میلاد، پنجره هایى وجود داشته با شیشه هاى لوله اى صدف دار و به شکل توخالى و بصورت مارپیچ جهت نفوذ روشنایى در طبقات زیرین. این آثار شیشه اى اکنون در موزه ملى ایران نگهدارى مى شود. در دوره هخامنشى نیز، هنر شیشه سازى بصورت آونگ هایى پشت نما درخشش کرده و در دوره هاى بعد نیز به گونه هاى خاصى بکار رفته. بعد از اسلام در دوران صفویه در بناهاى چهل ستون و هشت بهشت، آینه هاى تخت در اشکال هندسى و یا نقاشى روى آینه و یا پشت آینه بکار رفته است. در سال هاى بعد نیز هنر آینه کارى در ابعاد کوچک در هنر گره سازى اسلامى به شکل تازه اى نمود یافت. این هنر در دوران قاجار به حدکمال رسید و بسیارى از رواق ها و درون بقعه هاى اماکن متبرکه و کاخ ها زیباترین آینه کارى هابوجود آمدند.
اساس هر تئوری رنگ، حلقه رنگ است و دسته بندی رنگ ها را مشخص می کند، یک دایره رنگ ابتدایی که در آن رنگ های قرمز، زرد و آبی وجود دارند، در واقع دایره رنگ سنتی در هنرهای تجسمی به شمار می آید. سر آیزاک نیوتون (Sir Isaac Newton) در سال 1666 اولین نمودار رنگ دایره شکل را به وجود آورد. از آن زمان تا کنون، دانشمندان و هنرمندان به مطالعه و طراحی نمونه های متنوع و مختلف این مفهوم اولیه بوده اند. اختلاف نظرهای متعدد درباره صحت و برتری یک چیدمان نسبت به دیگری، مدام موجب بروز مناقشاتی در این جمع شده است، اما در حقیقت هر دایره رنگی که ترتیب منطقی رنگ های خالص در آن رعایت شده باشد، موثق و قابل استفاده خواهد بود. رنگ های اصلی: در تئوری رنگ سنتی، قرمز، زرد و آبی رنگ های اصلی هستند زیرا دانه های رنگی تشکیل دهنده آنها از ترکیب هیچ رنگ دیگری به وجود نیامده و تمام رنگ های دیگر از ترکیبات مختلف این سه رنگ با یکدیگر به دست می آیند. رنگ های فرعی یا ثانویه: سبز، نارنجی و بنفش رنگ هایی هستند که از ترکیب رنگ های اصلی با یکدیگر حاصل می شوند. محل قرار گیری هر رنگ ثانویه در دایره رنگ، بین دو رنگ اصلی تشکیل دهنده اش است. رنگ های ترکیبی: زرد- نارنجی، قرمز نارنجی، قرمز- بنفش، آبی - بنفش، آبی- سبز و زرد - سبز، این رنگ ها از ترکیب یک رنگ اصلی با یک رنگ فرعی به وجود می آیند و در اینجا هم، در میان دو رنگ تشکیل دهنده خود قرار می گیرند. هماهنگی (هارمونی) رنگ: هماهنگی یا هارمونی به معنای "چیدمان مطبوع اجزاء یک کل" است و وجود آن در تمام مظاهر زندگی از موسیقی، شعر، رنگ یا حتی یک کیک زیبا، جلوه می کند. از نظر دیداری، هماهنگی، در چیزی است که موجب لذت چشم می شود. این هماهنگی بیننده را مجذوب کرده و احساس نظم و تعادل را در او ایجاد می کند. هنگامی که چیزی ناهماهنگ است، یا خسته کننده است یا وحشتناک. از طرفی هارمونی بیش از حد نیز به ترکیبی بسیار ملایم و نچسب تبدیل می شود و بیننده را آن طور که باید مجذوب و علاقه مند نمی کند و بالعکس عدم حضور آن نیز تصویری به وجود می آورد که هیچ چشمی تحمل دیدن آن را ندارد. مغز انسان هر چیزی را که قابلیت سازماندهی نداشته و نامفهوم باشد، پس می زند. عمل دیدن به حضور یک ساختار منطقی نیاز دارد و هماهنگی رنگی می تواند این علاقه به دیدن و حس تعادل را به وجود بیاورد. به طور خلاصه، یکپارچگی مفرط موجب تحریک ناپذیری و پیچیدگی مفرط موجب تحریک بیش از اندازه مغز می شود. تعادل پویا، نتیجه حضور هماهنگی است. برای مشاهده تعالی هارمونی و هماهنگی کافی است به هارمونی رنگ ها در در طبیعت دقت کنید. همان طور که گفتیم، تئوری های رنگ و هارمونی رنگی متعددی وجود دارند. در اینجا به معرفی چند فرمول ابتدایی در به کار گیری رنگ ها میپردازیم: هارمونی بر اساس هم جواری رنگ ها: رنگ های هم جوار (پیوسته) یا Analogous Colors، به هر دسته سه تایی از رنگ هایی گفته می شود که در دایره رنگ کنار یکدیگر قرار گرفته اند. مانند زرد-سبز، زرد و زرد نارنجی. معمولا در چنین ترکیب هایی، یک رنگ از نظر مقدار، بر دو رنگ دیگر برتری دارد. هارمونی بر اساس رنگ های مکمل: رنگ های مکمل آن هایی هستند که در دایره رنگ، درست در مقابل یکدیگر قرارگرفته اند. مانند قرمز و سبز یا قرمز- بنفش و زرد - سبز. همان طور که در تصویر مشاهده می کنید، درجات مختلف زرد-سبز در برگ ها، هماهنگی زیبایی با رنگ های قرمز-بنفش گل، ایجاد کرده اند. رنگ های مکمل بالاترین درجه تباین (کنتراست) و ثبات را به وجود می آورند. هارمونی بر اساس طبیعت: طبیعت، بهترین نقطه شروع برای درک و ایجاد هارمونی رنگی است. در تصویر پایین ملاحظه می کنید که زرد، سبز و قرمز چه نقش هماهنگی ایجاد کرده اند و این ترکیب متناسب، لزوما در دو مورد قبل نمی گنجد، اما زیبا و قابل اجرا است. رنگ های گرم و سرد رنگ آبی و رنگ های مجاور آن تداعی کننده آب روان و دریا است بنابراین با دیدن این رنگ ها احساس سرما به فرد دست می دهد. از این رو به این رنگ ها، رنگ های سرد می گویند. رنگ قرمز و رنگ های مجاور آن تداعی کننده آتش و خورشید بوده و با دیدن این رنگ ها احساس گرما به فرد دست می دهد. از این رو به این رنگ ها، رنگهای گرم می گویند. رنگ های گرم عبارتند از : قرمز، نارنجی و زرد رنگ های سرد عبارتند از: آبی، سبز و بنفش تأثیرات روانی رنگ ها همه ما می دانیم، انسان موجودی است که به سرعت و به شدت تحت تأثیر فر آیندهای محیطی قرار می گیرد و در تحت همین تأثیر شکل جدیدی از رفتار را از خود بروز می دهد. اثر روانی بعضی از رنگ ها به صورت زیر است: زرد : زرد رنگی است با توان پرتو افکنی زیاد، که بیشتر پرتوهای دریافتی را بازتاب می کند. زرد، رنگی است رویه ای، رنگی که ژرفا و عمق ندارد. بُرد آن نسبت به رنگهای دیگر زیادتر است و از بسیاری از ویژگی های سفید برخوردار است. رنگ ترش است و نمودار ترشی های متفاوت. صدای زیر ویولن « زرد » است. آواز بلبل و قناری زرد است. رنگ زرد وقتی یکدست باشد، شادی آفرین و هنگامی که با تغییرات زمینه های رنگی همراه باشد ایجاد هیجان و ناراحتی تا حد اضطراب می کند. زرد رنگ بی خوابی، بیداری، بیماری، نا امیدی، هیجان، اضطراب و تلاطم فکری است. همچنین رنگ آغاز بهار، رسیدگی کشت، نمودار نیروی فزون نهفته در دانه است. رنگی است مادی و زمینی که هرگز نمودار ژرفا نیست. رنگی است با موضوع عمودی و بنابراین با خط عمودی هم سنگ می شود. رنگ زرد رنگ جوانی، نشان روشنی و نور و نشان دانش و معرفت است. در بعضی اوقات رنگ زرد به عنوان القاء کننده تنفر مطرح می شود، این حالت زمانی مورد قبول است که پس زمینه ی آن مشکی باشد زیرا تضاد این دو رنگ بسیار شدید است و در هیچ شرایطی با هم هماهنگی ندارند. در صورتی که همین رنگ در پس زمینه ی سبز زندگی و امید را به نمایش می گذارد. آبی : آبی، رنگی است آرام و درونگرا. بیننده را به سوی خود می کشد و در درون آرامش خود، نرم می سازد و به خواب می برد. چشم را به خود متوجه می کند. رنگ آبی موافق با وضعیت خط افق است. آبی، رنگی است الهی و آسمانی. رنگی است مطیع، سر به راه و سازشکار. آبی رنگ زمستان و سرمای آن است. آبی رنگ خلاقیت است. آرامش و سکونی که از آن به ما می رسد نتیجه رشد مقتدر و طبیعی آن است. در استفاده از رنگ آبی بیننده همیشه منتظر یک نو آوری و کار جدید است. زلالی، پاکی و خلوص را می توان توسط رنگ آبی بوجود آورد. طعم آبی، بی طعمی و کمی متمایل به شیرینی است. رنگ آبی همیشه سایه دار است و همواره میل دارد در تاریکی خود نمایی کند. همیشه نامحسوس است و در عین حال هوای شفافی را می نمایاند. آبی با روان آدمی پیوند می خورد و تا اعماق و انتهای روح نفوذ می کند. آبی معنی ایمان می دهد. سمبل جاوید است. قرمز : قرمز، رنگی گرم و دارای نیروهای برون گراست. رنگِ توان و فعالیت بسیار زیاد و رنگ مقوی قلب است. طعم آن شیرین است. قرمز رنگ حق، حقیقت، پیکار و بلاخره شهادت است. قرمز پایان تابستان و آغاز پاییز است. در تطابق با خط، گویای خط قطری همگن است. قرمز، رنگی است که فرو رفتن و ماندن در آن می سوزاند و کناره گیری از آن گرما می دهد. رنگ عشق و تشکیل خانواده است. قرمز سمبل حیات و زندگی، عامل مؤثری در سازندگی و تشدید رویش گیاهان و بیان کننده ی هیجان و شورش است، نشانی تثبیت شده از مبارزه، انقلاب و شورش. اثر هیجان و هوس را به خوبی نشان می دهد، این رنگ اگر در پس زمینه تیره قرار گیرد وحشت، ناپایداری و پلیدی را نشان می دهد و اگر در پس زمینه روشن قرار گیرد معرف یک عشق سطحی و زودگذر است. نارنجی : نارنجی، رنگی است که خواص بصری آن آتش و خواص روانی آن گرما است. نارنجی رنگ جوانی است. رنگ شادابی است. رنگ جشن و سرور است و رنگ میوه های تازه رسیده. حالتی از اضطراب و عدم ثبات را شامل می شود. آمیخته با کمی سفید، رنگ بلوغ زنانه است و آمیخته با کمی مشکی، رنگ بلوغ مردانه است. در ارتباط با خط، خطی است آزاد و متمایل به عمودی. سبز : سبز معتدل و اعتدالش سرد است. در سبز توان آرامش وجود دارد. رنگ تعقل، تفکر و آرامش خردمندانه است. رنگ صلح و صفا است. رنگ سبز، رنگ امید به زیستن و ادامه ی حیات در بهترین شرایط خود است. این رنگ در حالی که در غرب مفهوم مطلق زندگی است (Western Green) در شرق یک رنگ روحانی و مذهبی به حساب می آید. (Eastern Green) طعم رنگ سبز، نه شیرین است نه شور، نه ترش است و بی مزه، نه تند است نه تلخ، طعم آب گواراست و کمی مزه گَس دارد. سبز رنگ پایان بهار است و آغازین تابستان. در تطابق با خط، خط قطری است. بنفش : رنگ بنفش نمایشگر بی خبری، بی اختیاری، ظلم و دشواری است و رنگی مرموز و بر انگیزاننده احساسات. اگر در سطوح وسیع به کار بریم حالت ترس را نشان می دهد؛ به خصوص اگر بنفش متمایل به ارغوانی باشد که در طبیعت و مناظر اغلب به چشم می خورد. بنفش از نظر ظاهری و بصری معرف رنگین کمان و از نظر معنا القاء کننده امید است. در ارتباط با خط، رنگ خط آزاد متمایل به افقی است که اگر با خط آزاد متمایل به عمودی آگین شود، گرمتر و سرخ می شود. صدای بنفش بم است و طعم آن گَس. بنفش سمبل هرج و مرج، مرگ، ستایش و عظمت است. بنفش آبی، رنگ القاء کننده ی تنهایی است. بنفش قرمز، نشان عشقی یزدانی و سلطه ی روحانی است. برگرفته از سایت : www.persiangfx.com
یک عدد ماژیک راندو زرد ( شماره 100 ) مداد:ابزار ادامه مطلب امروزه برای ساخت ماکت های معماری و دیگر ماکت ها از متریال و روش های بسیار زیاد و متنوعی استفاده می شود که به برخی از آنها اشاره می کنیم صفحه قبل 1 2 صفحه بعد | ||||||||||